BTW: Verkoop en levering grond door een Parochie

In dit nieuwsbericht informeren wij u over een uitspraak van Rechtbank Den Haag van 21 januari 2025, nr. AWB 22/6905 inzake de verkoop en levering van grond door een Parochie.

Feiten en uitgangspunten

Een Parochie is eigenaar van een kerk. De kerk brandt in 2011 volledig af. De Parochie heeft een overeenkomst gesloten met een ontwikkelaar. In de overeenkomst is afgesproken dat de Parochie de oude opstallen verwijdert en de grond als bouwterrein verkoopt en levert aan de ontwikkelaar. In geschil is de vraag of de Parochie het bouwterrein als btw-ondernemer heeft verkocht en geleverd. Als de Parochie het terrein als btw-bouwterrein heeft verkocht en geleverd dan is de levering van het terrein van rechtswege belast met btw. De verkrijging van de juridische eigendom door de ontwikkelaar is vrijgesteld van de heffing van overdrachtsbelasting op grond van de samenloopvrijstelling overdrachtsbelasting. De Belastingdienst neemt het standpunt in dat de Parochie geen btw-ondernemer is. De levering van de grond is niet van rechtswege belast met btw. De ontwikkelaar is volgens de Belastingdienst overdrachtsbelasting verschuldigd.

Oordeel Rechtbank Den Haag 

Rechtbank Den Haag oordeelt in zijn uitspraak van 21 januari 2025, nr. AWB 22/6905, dat de Parochie als btw-ondernemer handelt. De Parochie heeft meer werkzaamheden verricht dan passief vermogensbeheer. De Parochie heeft inspanningen verricht om het beste resultaat te bereiken. De ontwikkelaar is volgens de rechtbank geen overdrachtsbelasting verschuldigd. 

• In 1999 is binnen de Parochie het idee ontstaan om een nieuw kerkgebouw op te richten en de bouw te financieren door het gelijktijdig (laten) bouwen van een appartementencomplex. In dat kader heeft de Parochie een architect benaderd om plannen te maken voor zowel de nieuwe kerk als het appartementencomplex. 
• In 2000 heeft de Parochie de plannen met de gemeente besproken en in samenspraak met haar een eerste concept opgesteld van de ‘Overeenkomst inzake realisering ontwikkeling locatie R.K. kerk’. 
• In 2001 heeft de Parochie een bouwcommissie ingesteld. In 2001 en in 2002 waren er contacten met diverse bouwbedrijven over de mogelijkheden om het project te realiseren. 
• In 2002 heeft het bouwbedrijf Heijmans namens de Parochie bouwvergunningen aangevraagd voor de kerk en het appartementencomplex.
• De Parochie is in 2003 gestart met de voorverkoop van de geplande appartementen. De verkoop bleek niet te lopen, waarna de samenwerking met Heijmans is beëindigd. De Parochie is vervolgens op zoek gegaan naar andere mogelijkheden om het project te realiseren. 
• In 2004 trad de Parochie op als belanghebbende partij in de beroepsprocedure die door omwonenden was aangespannen tegen de aan haar verleende bouwvergunning. 
• In 2006 schreef de bouwcommissie van de Parochie een aanbesteding uit voor de nieuw te bouwen kerk, in samenhang met koop van grond waarop het appartementencomplex was voorzien. 
• In 2007 is een overeenkomst tussen de Parochie en de gemeente tot stand gekomen waarbij de Parochie, daarin aangeduid als ‘de ontwikkelaar’, zich verplichtte het plangebied bouwrijp te maken en af te werken. Dat laatste omvatte onder andere de aanleg van openbare verlichting, openbare verkeerstechnische ontsluitingen conform Duurzaam Veilig (inclusief het straatmeubilair en de noodwegen), openbaar toegankelijke parkeervoorzieningen, nutsvoorzieningen, openbare groenvoorzieningen, aanleg van oeververdediging en dergelijke. Ook verplichtte de Parochie zich met die overeenkomst tot het verrichten van onderzoek op het gebied van grondmechanica, cultuurhistorie archeologie en alle relevante milieuonderzoeken met betrekking tot in ieder geval geluid, bodem, water, natuur en landschap. De overeenkomst bepaalt voorts dat de Parochie gedurende twee jaar na de eerste oplevering van de civieltechnische werken voor de gehele buitenruimte verantwoordelijk bleef voor een goed onderhoud en het dientengevolge (doen) nemen van eventueel noodzakelijke maatregelen. In 2007 voerde de Parochie verder nog nader overleg met de gemeente over het te bouwen appartementencomplex.
• Nadat de oude kerk was afgebrand, eind 2011, heeft de Parochie laten verwijderen wat er van de opstallen over was en de grond tot bouwterrein laten bewerken. Dat laatste omvatte onder meer het verwijderen van de wadi, inclusief hemelwaterafvoer en eventueel daardoor veroorzaakte vervuiling, de zorg voor watercompensatie, het laten afvoeren van vervuilde grond, het aanvragen van sloopvergunningen, het aanvragen van een bestemmingsplanwijziging (van kerk naar appartementencomplex) en het organiseren van een planschadeonderzoek.

Documenten en publicaties

• Uitspraak van Rechtbank Den Haag van 21 januari 2025, nr. AWB 22/6905. Klik hier

Dit bericht is opgesteld door de redactie van Taxnavigator/eindredactie mr. dr. J.J.P. (Joep) Swinkels. Voor meer informatie: info@taxnavigator.nl © Copyright Taxnavigator/Nestor Business Media BV/Nestor Media Groep. Ter zake van onze fiscale dienstverlening en berichtgeving gelden algemene voorwaarden en hetgeen wordt vermeld in de colofon.

---

Deel dit bericht: