Vpb: Reclameactiviteiten vormen een Vpb-overheidsonderneming

In dit nieuwsbericht informeren wij u over de uitspraak van Rechtbank Noord-Holland van 6 september 2023, nr. HAA-22/189 inzake reclameactiviteiten en de heffing van vennootschapsbelasting.

Feiten en uitgangspunten

De gemeente is eigenaar van grond, lichtmasten en verkeersregelobjecten. De gemeente heeft overeenkomsten gesloten met exploitanten voor het plaatsen en/of exploiteren van reclameobjecten op en aan de gemeentelijke eigendommen. De exploitant is verantwoordelijk voor het plaatsen en/of onderhouden van de reclameobjecten, het verkrijgen van de vergunningen en het sluiten van overeenkomsten met bedrijven die reclame willen maken. De exploitant betaalt een jaarlijkse vergoeding aan de gemeente.

De Belastingdienst neemt het standpunt in dat de winst die de gemeente realiseert is belast met vennootschapsbelasting. Per saldo bedraagt de belastbare winst volgens de Belastingdienst een bedrag van € 20.212.415 waarover vennootschapsbelasting is verschuldigd. De belastingrente bedraagt € 928.067. 

De feitelijke werkzaamheden met betrekking tot de reclameactiviteiten (periodiek en incidenteel) zijn als volgt:

• het sluiten van contracten met reclame-exploitanten;
• het bepalen en periodiek herijken van beleid rondom reclame;
• het ontwikkelen van de mogelijkheid reclameobjecten voor bredere communicatiedoeleinden te gebruiken en informatieve boodschappen met reclame te combineren;
• het voorbereiden en voeren van gerechtelijke procedures;
• het houden van enquêtes onder bewoners en bezoekers;
• het voeren van overleg met de wethouder;
• het informeren van het college en de raad en behandeling door college en raad;
• het voeren van overleg met de reclame-exploitanten;
• het onderhandelen met reclame-exploitanten;
• het (eventueel) leveren van elektriciteit en/of het doorbelasten daarvan;
• het voeren van evaluatiegesprekken met de reclame-exploitanten;
• het in behandeling nemen / doorzetten van klachten / meldingen en vragen van reclame-exploitanten, inwoners en raadsleden;
• het beoordelen van de geschiktheid van lichtmasten voor de bevestiging van een lichtbak;
• het toezicht houden en surveilleren op illegaal geplaatste reclameobjecten;
• het toezicht houden op naleving van de gesloten overeenkomsten;
• het zorgdragen voor een goede bereikbaarheid/zichtbaarheid van de reclameobjecten;
• het zorgdragen dat binnen de overeengekomen afstand geen andere reclame exploitatie plaatsvindt dan contractueel overeengekomen;
• het beoordelen van de door de reclame-exploitant ontvangen rapportages;
• het factureren van de overeengekomen vergoedingen en de controle of deze worden afgedragen.

Geschil

De gemeente bestrijdt dat de gemeente een onderneming drijft met haar reclameactiviteiten en daarvoor Vpb-plichtig is. In verband met dit geschil moeten verschillende rechtsvragen worden beantwoord. Kunnen de reclameactiviteiten los worden gezien van de niet-belastingplichtige activiteit “het beheer van de openbare ruimte”. Is sprake van (meer dan) normaal vermogensbeheer, waarbij het de vraag is of de reclameactiviteiten “het tegen vergoeding ter beschikking stellen van vermogensbestanddelen aan reclame-exploitanten” is (verhuur van onroerend goed). Is sprake van een duurzame organisatie van kapitaal en arbeid, en neemt de gemeente deel aan het economische verkeer.

Uitspraak Rechtbank Noord-Holland

• De reclameactiviteiten van de gemeente zijn volgens Rechtbank Noord-Holland een zelfstandige activiteit en vallen niet samen met de activiteiten inzake het beheer van de openbare ruimte. Dit omdat de aard van de activiteiten inzake ‘het beheer van de openbare ruimte’ wezenlijk verschillen van de activiteiten bestaande uit het geven van de gelegenheid tot het doen van reclame-uitingen. Het beheer van de openbare ruimte is een publieke taak en het geven van gelegenheid tot het doen van reclame-uitingen is dat volgens Rechtbank Noord-Holland niet.

• Er is volgens Rechtbank Noord-Holland geen sprake van normaal vermogensbeheer. De gemeente biedt het exclusieve recht aan reclame-exploitanten om reclame-uitingen te doen. Dit betreft een exploitatierecht en houdt meer in dan het verhuren van vastgoed. De opbrengsten die de gemeente ontvangt zijn van andere aard dan huurinkomsten.

• De gemeente neemt deel volgens Rechtbank Noord-Holland aan het economische verkeer. De gemeente handelt buiten de besloten kring van de gemeente. De gemeente heeft het oogmerk om de grond van de openbare ruimte als eigenaar te exploiteren.  

• De gemeente neemt het standpunt in dat een correctie van de winst moet plaatsvinden. Bij het bepalen van de winst moet in aanmerking worden genomen dat veel kosten landen in de onbelaste Vpb-sfeer van de gemeente en daarom moet een zakelijke prijs voor het gebruik van de grond, lichtmasten en verkeersregelobjecten in aanmerking worden genomen. De rechtbank volgt het ter zitting gesloten compromis dat 30% aan indirecte kosten bij het bepalen van de belastbare winst in aanmerking kunnen worden genomen. 

Gemeentelijke praktijk

Zoals wij hebben begrepen hebben de gemeenten allemaal hoger beroep ingesteld bij het Gerechtshof. Wij wachten deze procedures met belangstelling af. Wij zien nog aanvullende argumenten voor gemeenten om belastingheffing van de winst uit reclameconcessies af te wenden. De procedures gaan over reclameconcessies en daardoor lijken de financiële belangen voor gemeenten beperkt. Dit kan toch anders liggen.

Voor lezen volledige artikel. Klik hier  

Documenten en publicaties 

• Uitspraak van Rechtbank Noord-Holland d.d. 6 september 2023, nr. HAA-22/189. Klik hier 

Dit bericht is opgesteld door de redactie van Taxnavigator/eindredactie mr. dr. J.J.P. (Joep) Swinkels. Voor meer informatie: info@taxnavigator.nl. © Copyright Taxnavigator BV/Nestor Business Media BV/Nestor Media Groep. Ter zake van onze fiscale dienstverlening en berichtgeving gelden algemene voorwaarden en hetgeen wordt vermeld in de colofon.

Deel dit bericht: