BCF: Stichting Afvalfonds Verpakkingen: Kaderrichtlijn Afval

Bericht 14 september 2020: Berichtnummer: Taxnavigator 2020.528

In dit nieuwsbericht informeren wij u over de gevolgen van de invoering van de Kaderrichtlijn Afvalstoffen voor het standpunt van het Ministerie van Financiën inzake NEDVANG/Stichting Afvalfonds Verpakkingen.

1. Standpunt Ministerie van Financiën

In zijn brief van 12 november 2019, nr. 2019-0000183744, neemt de Staatssecretaris van Financiën een standpunt in over de financiële bijdragen die gemeenten ontvangen van Stichting Afvalfonds Verpakkingen. De financiële bijdragen die gemeenten ontvangen van Stichting Afvalfonds Verpakkingen in verband met de gescheiden inzameling, sortering en/of verwerking van verpakkingsafval bestaande uit de materiaalsoorten hout, papier, karton, glas, metaal en kunststof is volgens de Staatssecretaris van Financiën belast met btw.

2. Scheiden wordt verplicht

Per 1 juli 2020 leidt de Kaderrichtlijn Afvalstoffen tot wijziging van de landelijke regeling voor het scheiden van verpakkingsafval. Heeft de Wet 'Wijziging van de Wet milieubeheer in verband met de implementatie van Richtlijn (EU) 2018/851 van het Europees Parlement en de Raad van 30 mei 2018 tot wijziging van Richtlijn 2008/98/EG betreffende afvalstoffen (PbEU L 150) (Implementatiewet wijziging EU-kaderrichtlijn afvalstoffen)' gevolgen voor het standpunt van het Ministerie van Financiën. Wordt het scheiden van afval met ingang van 1 juli 2020 weer een overheidstaak en geen btw-ondernemerstaak?

Dat is maar zeer de vraag. In zijn arrest van 19 juni 2020, nr. 18/01712, in de zaak van de gemeente Krimpen aan den IJssel inzake de exploitatie van begraafplaatsen heeft de Hoge Raad geoordeeld dat gemeenten ter zake van de exploitatie van begraafplaatsen via de uitgifte van grafrechten niet als overheid maar als btw-ondernemer handelen. Gemeenten maken bij de verstrekking van grafrechten geen gebruik van overheidsprerogatieven waaronder dwangmiddelen, voorrechten of bevoegdheden van het openbaar gezag zoals het opleggen van boetes en het verstrekken van vergunningen. Uit de jurisprudentie van de Hoge Raad zou kunnen worden afgeleid dat gemeenten bij het scheiden van huishoudelijk afval niet als overheid handelen als geen gebruik wordt gemaakt van overheidsprerogatieven.

In onderdeel 2.2.1 ‘Het publiekrechtelijke lichaam als overheid’ uit het Besluit ‘Omzetbelasting en compensatie van omzetbelasting bij publiekrechtelijke lichamen’ van 25 januari 2012, nr. BLKB 2012/175M beschrijft de Staatssecretaris van Financiën een aantal gevallen waarin volgens hem sprake is van overheidshandelen. De gemeente handelt als overheid als de gemeente handelt ter uitvoering van een opdracht van een hogere wetgever. Het standpunt van de Staatssecretaris van Financiën sluit niet aan bij het oordeel dat de Hoge Raad heeft gegeven in de zaak van de gemeente Krimpen aan den IJssel inzake de exploitatie van begraafplaatsen.

Het is de verwachting dat het Besluit van de Staatssecretaris van Financiën wordt bijgesteld. Een gemeente handelt alleen als overheid als bij de uitvoering van de opdracht van de hogere wetgever gebruik wordt gemaakt van overheidsprerogatieven. Dat zou kunnen betekenen dat de gemeente als btw-ondernemer handelt. De gemeente handelt als btw-ondernemer als de gemeente ter zake van haar dienstverlening een vergoeding heeft bedongen en tussen de vergoeding en de dienstverlening een direct verband bestaat.

3. Ophalen huishoudelijk afval

In zijn Besluit beschrijft de Staatssecretaris van Financiën een aantal gevallen waarin volgens hem sprake is van overheidshandelen. Een voorbeeld betreft het ophalen van afval van huishoudens. Maakt de gemeente bij het ophalen van huishoudelijk afval gebruik van overheidsprerogatieven? Het onjuist aanbieden van huishoudelijk afval wordt beboet. Wordt de boete uitgereikt in het kader van het ophalen van het huishoudelijk afval of in het kader van het handhaven van de openbare orde? Mogelijk handelt de gemeente bij het ophalen van huishoudelijk afval als btw-ondernemer maar zeker is dat niet.

4. Dossier 'Afvalfonds Verpakkingen'

Wij verwachten nog een aantal ontwikkelingen ter zake van het dossier 'Afvalfonds Verpakkingen'. Op Taxnavigator hebben wij een dossier aangemaakt 'Afvalfonds Verpakkingen'. In dit dossier treft u alle relevante informatie op een plaats aan. Dit dossier is alleen toegankelijk voor abonnee's en wordt voortdurend bijgewerkt.

Voor raadplegen dossier 'Afvalfonds Verpakkingen'. Klik hier

Dit bericht is opgesteld door de redactie van Taxnavigator/eindredactie mr. dr. J.J.P.(Joep) Swinkels. Voor meer informatie: info@taxnavigator.nl. © Copyright Taxnavigator/Nestor Business Media BV/Nestor Media Groep. Ter zake van onze fiscale dienstverlening en berichtgeving gelden algemene voorwaarden en hetgeen wordt vermeld in de colofon.

Deel dit bericht: