BCF: Hoge Raad verruimt recht op compensatie van btw inzake kosten van re-integratie

De Hoge Raad verruimt recht op compensatie van btw bij het BTW-compensatiefonds inzake kosten van re-integratie. De Hoge Raad oordeelt in zijn arrest van 10 juli 2020, nr. 18/03223, dat de gemeente de btw op de kosten van een re-integratietraject dat op grond van artikel 7, eerste lid, aanhef en letter a van de Wet werk en bijstand is aangeboden aan werkloze inwoners die bijstand ontvangen onder voorwaarden kan compenseren bij het BTW-compensatiefonds. De gemeente kan ook de btw op de kosten van loopbaanbegeleiding aan een voormalig wethouder compenseren bij het BTW-compensatiefonds.

1. Feiten

De gemeente biedt werkloze inwoners van de gemeente die algemene bijstand ontvangen op grond van artikel 7, eerste lid, aanhef en letter a van de Wet werk en bijstand een re-integratietraject aan. De persoon die de algemene bijstand ontvangt is verplicht om deel te nemen aan het re-integratietraject dat door de gemeente wordt aangeboden. Als niet wordt deelgenomen aan het re-integratietraject dan kan de gemeente de bijstandsuitkering verlagen of opschorten.

De gemeente heeft een afgetreden wethouder die wachtgeld ontvangt loopbaanbegeleiding aangeboden. De wethouder heeft een sollicitatieplicht en de plicht om mee te werken aan de loopbaangeleiding zodat passende arbeid voor hem wordt gevonden.

De Belastingdienst neemt het standpunt in dat de gemeente de btw op de kosten van re-integratietrajecten en de loopbaanbegeleiding niet kan compenseren bij het BTW-compensatiefonds. Volgens de Belastingdienst kan de gemeente de btw op de re-integratiekosten niet compenseren bij het BTW-compensatiefonds omdat sprake is van een verstrekking aan één individuele derde en het recht op compensatie van btw bij het BTW-compensatiefonds ingevolge artikel 4, eerste lid, aanhef en letter a van de Wet op het BTW-compensatiefonds is uitgesloten van het recht op compensatie van btw.

De Wet werk en bijstand (WWB) regelde in het tijdvak 1 januari 2004 tot 1 januari 2015 de ondersteuning bij arbeidsinschakeling en bijstand. De regelgeving is sinds 1 januari 2015 opgenomen in de Participatiewet.

2. Procedure / Oordeel Hoge Raad

• De Hoge Raad oordeelt dat het recht op compensatie van btw bij het BTW-compensatiefonds is uitgesloten als de gemeente een goed of dienst inkoopt en het goed en/of de dienst vervolgens verstrekt aan een persoon die het goed of de dienst verbruikt of feitelijk gebruikt. De wetgever heeft volgens de wetsgeschiedenis van het BTW-compensatiefonds het recht op compensatie van btw bij het BTW-compensatiefonds niet uitgesloten voor alle gevallen waarin goederen en/of diensten die de gemeente inkoopt feitelijk door een derde worden gebruikt. Kortom, niet iedere verstrekking is van het recht op compensatie van btw bij het BTW-compensatiefonds uitgesloten.

• Als een gemeente in het kader van een wettelijke taak goederen en/of diensten verstrekt die door een individuele derde feitelijk worden gebruikt wordt het recht op compensatie van btw alleen uitgesloten als de goederen en/of diensten in overwegende mate worden gebruikt voor het individuele belang van die derden. De derde is dan in feite een eindverbruiker.

• In het geval van re-integratie moeten inwoners verplicht meedoen aan een re-integratietraject en gelden sancties als niet wordt deelgenomen aan het re-integratietraject. In een dergelijke situatie heeft de gemeente de goederen en/of diensten aangeschaft in verband met een eigen belang en heeft de gemeente recht op compensatie van btw bij het BTW-compensatiefonds. Dit geldt ook voor het loopbaantraject van de afgetreden wethouder.

3. Praktijk: Gevolgen voor de gemeentelijke praktijk

Gemeenten kunnen volgens Taxnavigator ter zake van de btw op kosten van re-integratie meer btw op de kosten compenseren dan thans wordt aangenomen door de Belastingdienst.

Het re-integratietraject bestaat in de praktijk uit meerdere fasen zoals de intake, aanbodversterkende fase en nazorg. Met betrekking tot de zogenoemde aanbodversterkende fase kan meer btw op de kosten worden gecompenseerd bij het BTW-compensatiefonds. De btw op kosten van de intake en nazorg kon al worden gecompenseerd bij het BTW-compensatiefonds.

De Belastingdienst heeft ter zake van re-integratie een lijst opgesteld met kosten waarvoor het recht op compensatie van btw bij het BTW-compensatiefonds volgens de Belastingdienst is uitgesloten. Compensatie van btw is voor deze kosten uitgesloten omdat volgens de Belastingdienst sprake is van een verstrekking aan een individuele derde. De lijst omvat de volgende kosten:

• (Sollicitatie)trainingen;
• Scholing;
• Individuele begeleiding (inclusief coaching). De btw op de toerekenbare kosten op componenten intake en rapportage met betrekking tot de individuele begeleiding (inclusief coaching) is niet uitgesloten van compensatie;
• Kinderopvang;
• Opleidingen, scholing en examenkosten. Hieronder vallen ook stages die in het kader van een dergelijke opleiding worden genoten;
• Reiskosten/aanschafkosten fiets;
• (Sport)abonnementen;
• (Psychologische) therapie.

Volgens Taxnavigator kan op basis van het arrest van 10 juli 2020 meer btw worden gecompenseerd bij het BTW-compensatiefonds met betrekking tot trainingen, opleidingen, scholing en examenkosten als ter zake van deze dienstverlening btw wordt betaald. Dit omdat deelname doorgaans is verplicht. Onder voorwaarden kunnen trainingen en opleiding op grond van de btw-onderwijsvrijstelling btw-vrij worden ingekocht.

Met betrekking tot de btw op de aanschafkosten van een fiets zal de Belastingdienst volgens Taxnavigator het standpunt innemen dat uitsluiting van het recht op compensatie van btw bij het BTW-compensatiefonds blijft bestaan omdat de fiets in overwegende mate wordt verstrekt omwille van het individuele belang van de derde. De Belastingdienst zal naar verwachting het standpunt innemen dat de derde de eindgebruiker is van de fiets is en de gemeente in feite slechts de rol van intermediair vervult. De Belastingdienst zal een dergelijk standpunt waarschijnlijk ook innemen met betrekking tot computers, tassen en kleding.

4. Praktijk: Acties die gemeenten kunnen ondernemen

De redactie van Taxnavigator heeft een overzicht gemaakt van te nemen acties:

2020. De gemeente moet onderzoeken of het arrest van de Hoge Raad de ruimte biedt om meer btw op kosten van van re-integratie te kunnen compenseren bij het BTW-compensatiefonds. Mocht dit het geval zijn dan moet het thans gebruikte label worden bijgesteld.

2019. De gemeente heeft met betrekking tot 2019 ter zake van re-integratie te weinig btw op de kosten gecompenseerd bij het BTW-compensatiefonds als het beleid van de Belastingdienst is gevolgd en de gemeente heeft het recht om meer btw op de kosten te compenseren bij het BTW-compensatiefonds. De gemeente kan bezwaar maken tegen de over het jaar 2019 uitgereikte jaarbeschikking BTW-compensatiefonds en de Belastingdienst verzoeken om ter zake van 2019 een nieuwe jaarbeschikking BTW-compensatiefonds 2019 uit te reiken.

Tijdvak 2015 tot en met 2018. De gemeente heeft ter zake van het tijdvak 2015 tot en met 2018 te weinig btw op de kosten gecompenseerd bij het BTW-compensatiefonds met betrekking tot re-integratie. De gemeente moet inzichtelijk maken welk bedrag aan btw met betrekking tot re-integratie ter zake van het tijdvak 2015 tot en met 2018 (nog) niet is gecompenseerd bij het BTW-compensatiefonds en waarvoor op grond van het arrest wel recht op compensatie van btw bestaat. De gemeente kan op basis van artikel 9, lid 4 van de Wet op het BTW-compensatiefonds om nieuwe jaarbeschikkingen BTW-compensatiefonds vragen.

Het jaar 2014 en eerder. Heeft uw gemeente de rechten veilig gesteld voor 2014 en eerder dan kan voor die jaren een teruggaaf van btw via het BTW-compensatiefonds worden verkregen als daar recht op bestaat.

Boekenonderzoek. Loopt bij uw gemeente een boekenonderzoek en wordt als gevolg van dat boekenonderzoek gecompenseerde btw nageheven dan kan de omvang van de gecorrigeerde gecompenseerde btw mogelijk worden beperkt omdat nog een aanvullend recht op compensatie van btw bestaat inzake re-integratie.

Correctie Stichting Afvalfonds Verpakkingen. Gemeenten moeten gecompenseerde btw aan de Belastingdienst terugbetalen in verband met btw die onterecht is gecompenseerd bij het BTW-compensatiefonds in verband met het scheiden van afval. Als de gemeente nog recht heeft op compensatie van btw in verband met kosten van re-integratie dan kunnen de verschuldigde btw en alsnog te compenseren btw per kalenderjaar met elkaar worden verrekend.

5. Praktijk: Aandachtspunten

Veel gemeenten hebben afspraken gemaakt met re-integratiebedrijven over de specificatie van de dienstverlening. De gemeente moet bekijken of de afspraken moeten worden aangepast. Kan inzichtelijk worden gemaakt welke zaken op basis van het arrest van 10 juli 2020 daadwerkelijk een verstrekking betreffen en de btw op die kosten niet kan worden gecompenseerd bij het BTW-compensatiefonds.

De gemeente kan inzichtelijk maken welk positief effect de uitspraak heeft voor de kosten van het product 're-integratie'.

6. Documenten en publicaties

• Arrest Hoge Raad d.d. 10 juli 2020, nr. 18/03223. Klik hier
  
• Uitspraak Gerechtshof Den Haag d.d. 15 juni 2018, nrs. BK 18/00004 t/m/ BK 18/00010. Klik hier
  
• Uitspraak Rechtbank Den Haag d.d. 24 november 2017, nr. AWB 16/6556. Klik hier
  

Dit bericht is opgesteld door de redactie van Taxnavigator/eindredactie mr. dr. J.J.P. (Joep) Swinkels. Voor meer informatie: info@taxnavigator.nl. © Copyright Taxnavigator/Nestor Business Media BV/Nestor Media Groep. Ter zake van onze fiscale dienstverlening en berichtgeving gelden algemene voorwaarden en hetgeen wordt vermeld in de colofon.

Deel dit bericht: