BTW-besparend schoolmodel gemeente Haren

Op 22 augustus 2018 is de uitspraak van de Rechtbank Noord-Nederland van 19 juli 2018, nr. AWB 16/4354, in de zaak van de gemeente Haren gepubliceerd. De zaak betreft de toepassing van een btw-vriendelijk schoolmodel. Bijgaand treft u een overzicht aan.

1. Feiten

De (voormalige) gemeente Haren heeft een schoolgebouw voor voortgezet onderwijs laten bouwen. De gemeente heeft het nieuwe schoolgebouw verkocht en geleverd aan een stichting voor een koopsom van € 1.351.10 inclusief een bedrag van € 234.629 aan btw. De koopsom bedraagt 9,2% van de werkelijk gemaakte kosten.

De gemeente neemt het standpunt in dat de gemeente handelt als btw-ondernemer ter zake van de verkoop en levering van het nieuwe schoolgebouw. De gemeente voldoet btw over de koopsom. Omdat de gemeente als btw-ondernemer handelt en de koopsom is belast met btw heeft de gemeente recht op teruggaaf van btw op de bouwkosten van het schoolgebouw. Per saldo ontstaat een btw-voordeel. Het bedrag aan btw dat wordt terugbetaald door de Belastingdienst is groter dan het bedrag aan btw dat wordt voldaan aan de Belastingdienst.

Het btw-voordeel wordt afgeroomd met de zogenoemde strafheffing overdrachtsbelasting. Een levering van een nieuw gebouw is belast met btw en de verkrijging van het nieuwe gebouw is op grond van de samenloopvrijstelling overdrachtsbelasting vrijgesteld van overdrachtsbelasting. Wordt een nieuw gebouw onder de kostprijs verkocht en geleverd aan een koper die geen btw op de btw-aangifte kan aftrekken c.q. waarvoor de btw een kostenpost is dan geldt de samenloopvrijstelling overdrachtsbelasting niet meer. De koper moet btw betalen en ook overdrachtsbelasting. De overdrachtsbelasting wordt berekend over de kostprijs van het nieuwe gebouw. De kostprijs is gelijk aan de voortbrengingskosten en de btw. Het wegvallen van de samenloopvrijstelling overdrachtsbelasting wordt ook wel aangeduid als strafheffing overdrachtsbelasting. De gemeente heeft de strafheffing overdrachtsbelasting voor haar rekening genomen. De gemeente heeft een bedrag van € 877.540 aan strafheffing overdrachtsbelasting betaald.

De gemeente heeft toepassing van het btw-vriendelijke schoolgebouw besproken met de Belastingdienst. De Belastingdienst is niet akkoord gegaan met de toepassing van het btw besparende schoolmodel. De gemeente heeft geen btw teruggevraagd op de btw-aangifte. De gemeente heeft bezwaar gemaakt tegen haar eigen btw-aangifte. De gemeente maakt het bezwaar omdat de gemeente door toepassing van het btw-vriendelijke schoolmodel een groter recht op teruggaaf van btw heeft.

2. Oordeel Rechtbank

In de WVO zijn regels opgenomen inzake de huisvesting van onderwijsinstellingen. De WVO sluit niet uit dat de eigendom van een nieuw schoolgebouw tegen vergoeding aan een stichting wordt overgedragen. De gemeente kan een vergoeding bedingen. De vergoeding mag evenwel niet de kosten omvatten van de basisvoorziening. Onderwijsinstellingen hebben recht op een basisvoorziening voor het verzorgen van onderwijs.

De Belastingdienst betoogt dat geen sprake is van een prestatie die onder bezwarende titel wordt verricht. De stichting betaalt in feite een bijdrage in de kosten van het schoolgebouw. De zogenoemde koopsom houdt nauw verband met de extra wensen van de stichting. De rechtbank wijst het betoog van de Belastingdienst af met een verwijzing naar de zaak Borsele en Woerden.

Met een verwijzing naar de procedure van de gemeente Woerden oordeelt de Rechtbank dat de gemeente wel handelt op één markt.

Van misbruik van recht is volgens de rechtbank geen sprake. Dat de koopsom geringer is dan de kostprijs van het nieuwe schoolgebouw betekent niet automatisch sprake is van misbruik van recht. Met een verwijzing naar de procedure van de gemeente Woerden oordeelt de rechtbank dat geen sprake is van misbruik. De gemeente en de stichting hebben niet kunstmatig een geldstroom gecreëerd.

Voor downloaden uitspraak Rechtbank Noord-Nederland : klik hier

3. Gemeentelijke praktijk

De jurisprudentie inzake btw-besparende schoolmodellen blijft een wisselend beeld geven. Soms wint een gemeente en soms verliest een gemeente een procedure. Volgens Taxnavigator heeft de gemeente Haaren de procedure gewonnen bij Rechtbank Noord-Nederland omdat niet kunstmatig een vergoeding voor de aankoop van het schoolgebouw is geconstrueerd. De rechtbank volgt het patroon van de zaak van de gemeente Woerden.

Wij nemen aan dat de Belastingdienst hoger beroep instelt en de zaak uiteindelijk over enige jaren bij de Hoge Raad terecht komt. Wij vragen ons af de Hoge Raad dan nog steeds een zelfde oordeel geeft als in de zaak van de gemeente Woerden. Thans liggen nog een aantal zaken ter beoordeling bij de Hoge Raad. Als de Hoge Raad vasthoudt aan het oordeel in de zaak van de gemeente Woerden dan kunnen deze zaken toch eenvoudig en snel worden afgedaan. Wordt daadwerkelijk een vergoeding betaald of wordt slechts een bijdrage in de (extra) bouwkosten verstrekt. Voor zover de stichtingskosten van een gebouw niet binnen de bekostigingsnorm blijven moet door het schoolbestuur of een derde worden bijbetaald tenzij de gemeente de extra kosten voor haar rekening neemt.

4. Opinie Taxnavigator

Voor de gebruikers van het fiscaal platform Taxnavigator hebben wij met betrekking tot het btw-besparende schoolmodel een overzicht van belangrijke punten gemaakt. Voor het downloaden van de opinie: klik hier

Dit nieuwsbericht is opgesteld door de redactie van Taxnavigator/eindredactie mr. dr. J.J.P.(Joep) Swinkels. Voor meer informatie: info@taxnavigator.nl

© Copyright Taxnavigator/Nestor Business Media BV/Nestor Media Groep. Ter zake van onze fiscale dienstverlening en berichtgeving gelden algemene voorwaarden en hetgeen wordt vermeld in de colofon.

Deel dit bericht: