Hoge Raad: Sportstichting betreft geen misbruik van recht

Op 1 december 2017, nr. 15/05302, heeft de Hoge Raad een belangrijke uitspraak gedaan over de sportstichting. De Hoge Raad bevestigt de uitspraak van Gerechtshof Amsterdam dat een model met een sportstichting geen misbruik van recht betreft. Ook is geen sprake van een schijnhandeling of van btw-vrijgestelde huur. De stichting heeft recht op teruggaaf van btw op de kosten. De uitspraak is van groot belang voor de vele sportstichtingen en gemeenten in Nederland.

1. Feiten

Een gemeente is eigenaar van een tenniscomplex dat bestaat uit zeven tennisbanen, twee kleedkamers en een kantine. De tennisvereniging betaalde per jaar € 45,38 aan de gemeente voor het gebruik van het tennispark. In 2009 hebben de voorzitter en de penningmeester van de vereniging een stichting opgericht die de exploitatie van het tennispark gaat verzorgen. De stichting heeft met een lening van de gemeente het tenniscomplex van de gemeente overgenomen. De lening is tijdens de looptijd rente en aflossingsvrij. De stichting heeft de bar en kantine in pacht gegeven aan een exploitant. De stichting heeft het tenniscomplex gerenoveerd en geeft met het tenniscomplex tegen een meer dan symbolische vergoeding de gelegenheid tot sportbeoefening aan de tennisvereniging.

2. Belastingdienst

De Belastingdienst neemt het standpunt in dat de stichting geen recht heeft op teruggaaf van btw die is betaald in verband met de renovatie van het sportcomplex. Volgens de Belastingdienst is sprake van een schijnhandeling en betreft de hele opzet misbruik van recht. Mocht geen sprake zijn van een schijnhandeling of misbruik van recht dan moet de dienstverlening van de stichting aan de vereniging worden gekwalificeerd als btw-vrije verhuur en niet als het geven van gelegenheid tot sport.

3. Oordeel Gerechtshof Amsterdam en Hoge Raad

Het Gerechtshof Amsterdam en de Hoge Raad wijzen de standpunten van de Belastingdienst in zijn geheel af. Van schijnhandelingen is geen sprake. De gemeente heeft wel degelijk de bedoeling gehad om het tennispark over te dragen. Ook is geen sprake van misbruik van recht of van btw-vrijgestelde huur.

4. Gemeentelijke praktijk

Veel gemeenten werken actief samen met sportstichtingen. Een sportstichting geeft gelegenheid tot sportbeoefening aan één of meer sportverenigingen. De dienstverlening is belast met 6% btw. Omdat de dienstverlening is belast met 6% btw kan de stichting alle btw op de kosten die zij maakt aftrekken c.q. verrekenen op de btw-aangifte. Dit betreft meestal 21% btw op de bouwkosten van de sportaccommodatie, de btw op kosten van exploitatie zoals sport/spelmateriaal, gas en elekticiteit, schoonmaak en onderhoud. Blijft de gemeente eigenaar van het sportcomplex dan kan het sportcomplex door de gemeente belast met btw worden verhuurd aan de sportstichting waardoor de gemeente recht op aftrek c.q. teruggaaf van btw op de stichtingskosten heeft. Uiteindelijk drukt op de kosten van het sporten maar 6% btw.

4.1. Beleid Staatssecretaris van Financiën

In het Sportbesluit gaat de Staatssecretaris van Financiën uitgebreid in op het leerstuk van misbruik van recht en de sportstichting. Uit het arrest zou kunnen worden opgemaakt dat het beleid c.q. de standpunten van de Staatssecretaris van Financiën inzake de sportstichting te rigide zijn. De Hoge Raad geeft duidelijk aan dat een belastingplichtige zijn activiteiten zodanig mag vorm geven dat de kosten van belasting beperkt blijven.

4.2. Sportstichting

Veel gemeenten werken samen met sportstichtingen bij de exploitatie van (gemeentelijke) sportaccommodaties. De toepassing van veel modellen zijn niet afgestemd met de Belastingdienst omdat de Belastingdienst niet meer actief wilde meewerken aan overleg omtrent de fiscale aspecten. Volgens Taxnavigator is met het onderhavige arrest in de hand afstemming niet meer noodzakelijk. De Hoge Raad maakt in het arrest duidelijk dat bestrijding van de sportstichting door de Belastingdienst in algemene zin niet kan slagen. In specifieke situaties kan mogelijk nog wel sprake zijn van misbruik van recht.

4.3. Sportbeoefening

Het arrest geeft aan dat waarschijnlijk sneller sprake is van het geven van gelegenheid tot sportbeoefening c.q. het recht gebruik te maken van een sportaccommodatie dan door de Belastingdienst wordt aangenomen. Verhuur betreft het passief ter beschikking stellen van een sportcomplex. Volgens het Sportbesluit kunnen gebruikers van een sportaccommodatie slechts beperkt ondersteunende werkzaamheden verrichten zoals het slepen van de tennisbanen, trekken van lijnen, verwijderen van onkruid en het maaien van gras. De vraag rijst of dit standpunt van de Staatssecretaris van Financiën niet te rigide is. Volgens de Hoge Raad heeft de stichting voor de tennissport geschikte voorzieningen ter beschikking gesteld en heeft de stichting het beheer en het onderhoud van de sportvoorzieningen verzorgd. Ook heeft de stichting een bar in de kantine laten exploiteren. Wellicht heeft uw gemeente sportaccommodaties in het verleden niet btw-vrij verhuurd maar tegen vergoeding van 6% btw ter beschikking gesteld?

Reeds geruime tijd wordt door het Ministerie van Financiën gesproken over een wetswijziging c.q. uitbreiding van de btw-sportvrijstelling. Alleen commerciële exploitanten kunnen nog gelegenheid tot sportbeoefening geven. Uit de uitspraak van de Hoge Raad volgt dat sneller sprake is van het geven van gelegenheid tot sportbeoefening dan in het algemeen wordt aangenomen.

5. Afrondend

Deze uitspraak maakt duidelijk het verlaagde btw-tarief van 6% voor het geven van gelegenheid sneller van toepassing is dan door de Staatssecretaris van Financiën wordt aangenomen. Het exploiteren van een sportaccommodatie door een sportstichting betreft minder snel misbruik van recht dan door de Staatssecretaris van Financiën wordt aangenomen.

Wij ontvangen veel vragen over het behouden van de btw-voordelen na de wetswijziging. Een model waarmee het belastingvoordeel behouden blijft is de sportcoöperatie. Op Taxnavigator treft u de volledige fiscale uitwerking van het 'sportcoöperatiemodel' aan. Voor downloaden: klik hier.

Dit bericht is opgesteld door de redactie van Taxnavigator.

Deel dit bericht: